Nhu cầu và sở thích của con người luôn thay đổi, do đó các xu hướng thiết kế kiến trúc thu hút được nhiều sự quan tâm. Ngành kiến trúc phải luôn chuyển mình thay đổi để đưa ra những giải pháp phù hợp với những công nghệ tiên tiến và các thách thức từ khí hậu từng vùng.
Xu hướng thiết kế kiến trúc dự kiến sẽ được nhiều người quan tâm vào năm 2025:
1. Thiết kế kiến trúc bền vững và sinh thái
Kiến trúc bền vững và sinh thái là xu hướng thiết kế và xây dựng tập trung vào việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, đồng thời tạo ra các công trình thân thiện với tự nhiên và tiết kiệm tài nguyên. Mục tiêu là đáp ứng nhu cầu hiện tại mà không gây ảnh hưởng đến khả năng đáp ứng nhu cầu của các thế hệ tương lai.
Đặc điểm chính của thiết kế kiến trúc bền vững và sinh thái
- Sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường
- Tái chế và tái sử dụng: Gỗ tái chế, bê tông tái chế, gạch không nung, và các vật liệu được làm từ chất thải công nghiệp.
- Vật liệu tự nhiên: Gỗ, tre, đất nện, đá tự nhiên, hoặc các loại sơn không chứa hóa chất độc hại.
- Thiết kế tiết kiệm năng lượng
- Hệ thống cách nhiệt hiệu quả: Giảm tiêu thụ năng lượng cho điều hòa không khí.
- Tận dụng ánh sáng và gió tự nhiên: Cửa kính lớn, giếng trời, và cửa sổ được bố trí hợp lý.
- Năng lượng tái tạo: Lắp đặt các tấm pin năng lượng mặt trời, hệ thống thu gió hoặc nước nóng năng lượng mặt trời.
- Quản lý tài nguyên nước
- Thu gom và tái sử dụng nước mưa.
- Lắp đặt hệ thống tưới tiêu tiết kiệm hoặc sử dụng thiết bị tiết kiệm nước trong sinh hoạt.
- Thiết kế không gian xanh
- Công trình xanh: Mái nhà xanh, tường cây (green wall), hoặc vườn trong nhà.
- Tích hợp thiên nhiên: Tạo không gian sống gắn liền với cây cỏ, ao hồ, hoặc các hệ sinh thái nhỏ.
- Giảm phát thải và ô nhiễm
- Sử dụng vật liệu và thiết kế để giảm lượng khí thải CO₂ trong suốt vòng đời của công trình.
- Tối ưu hóa quá trình xây dựng để giảm rác thải công nghiệp.
Lợi ích của thiết kế kiến trúc bền vững và sinh thái
- Bảo vệ môi trường: Giảm thiểu sự khai thác tài nguyên thiên nhiên, giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ hệ sinh thái.
- Tiết kiệm chi phí dài hạn: Sử dụng năng lượng tái tạo và hệ thống tiết kiệm nước giúp giảm hóa đơn năng lượng và nước trong thời gian dài.
- Cải thiện chất lượng sống: Không gian sống trong lành, nhiều ánh sáng tự nhiên, và gần gũi với thiên nhiên có lợi cho sức khỏe và tâm lý.
- Tăng giá trị công trình: Các công trình theo phong cách thiết kế kiến trúc bền vững thường được đánh giá cao hơn về mặt thương mại và thẩm mỹ.
Đáp ứng nhu cầu bảo vệ môi trường, các công trình thiết kế kiến trúc sẽ sử dụng các vật liệu tái chế, năng lượng tái tạo và thiết kế tiết kiệm năng lượng. Kiến trúc xanh, như việc sử dụng mái nhà xanh, tường xanh và vật liệu thân thiện với môi trường, sẽ ngày càng trở nên phổ biến.
Thiết kế linh hoạt và đa chức năng
Các không gian trong nhà sẽ được thiết kế để có thể thay đổi chức năng tùy theo nhu cầu. Ví dụ, phòng khách có thể biến thành phòng làm việc hoặc khu vực giải trí. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh làm việc từ xa và nhu cầu sử dụng không gian đa dạng.
Đặc điểm nổi bật của thiết kế kiến trúc linh hoạt và đa chức năng
- Không gian mở và liền mạch
- Loại bỏ các vách ngăn cứng để tạo cảm giác rộng rãi và dễ dàng chuyển đổi mục đích sử dụng.
- Phòng khách có thể tích hợp làm phòng làm việc, khu vực học tập hoặc không gian thư giãn.
- Đồ nội thất đa năng
- Giường gấp: Có thể gập lại thành tủ hoặc ghế sofa để tiết kiệm diện tích.
- Bàn xếp hoặc bàn gập: Biến đổi kích thước để sử dụng cho nhóm nhỏ hoặc lớn.
- Tủ lưu trữ ẩn: Được tích hợp vào cầu thang, dưới sàn, hoặc trong tường.
- Tường và vách ngăn di động
- Sử dụng các tấm vách trượt hoặc gấp để thay đổi bố cục không gian nhanh chóng, tạo sự riêng tư khi cần hoặc mở rộng không gian khi có đông người.
- Hệ thống module
- Nội thất module có thể tháo rời, xếp chồng hoặc sắp xếp lại để phù hợp với mục đích sử dụng khác nhau, chẳng hạn như ghế sofa module hoặc kệ sách module.
- Công nghệ tích hợp
- Sử dụng các thiết bị thông minh để điều khiển ánh sáng, rèm cửa, và nhiệt độ, giúp không gian dễ dàng thích ứng với các hoạt động khác nhau.
- Màn hình có thể thu vào hoặc di động để phục vụ cho công việc, giải trí, hoặc họp nhóm.
Thiết kế kiến trúc theo phong cách tối giản (Minimalism)
Những thiết kế kiến trúc đơn giản, ít chi tiết nhưng tinh tế sẽ tiếp tục thịnh hành. Màu sắc trung tính, các đường nét sạch sẽ và không gian mở sẽ được ưa chuộng.
Ưu điểm của phong cách tối giản
- Cảm giác thư giãn và giảm căng thẳng
- Không gian sạch sẽ và gọn gàng giúp tinh thần thoải mái, dễ chịu, tránh cảm giác bừa bộn hoặc ngột ngạt.
- Dễ duy trì và làm sạch
- Ít đồ đạc và chi tiết hơn đồng nghĩa với việc tiết kiệm thời gian và công sức dọn dẹp.
- Tối ưu hóa không gian sống
- Phong cách thiết kế kiến trúc tối giản phù hợp với cả những ngôi nhà nhỏ, giúp mở rộng không gian một cách trực quan.
- Thời gian sử dụng lâu dài
- Thiết kế kiến trúc đơn giản và tinh tế thường không bị lỗi thời, phù hợp với nhiều xu hướng trong thời gian dài.
Ví dụ nổi bật về phong cách tối giản
- Kiến trúc Nhật Bản
- Phong cách Zen tối giản của Nhật Bản tập trung vào sự hài hòa giữa không gian và thiên nhiên, sử dụng vật liệu gỗ tự nhiên và ánh sáng nhẹ nhàng.
- Nhà ở phong cách Scandinavian
- Kết hợp sự tối giản với chức năng, tạo cảm giác ấm cúng nhờ sử dụng màu trắng, gỗ sáng màu và các yếu tố tự nhiên.
- Thiết kế kiến trúc của John Pawson
- Một trong những kiến trúc sư nổi tiếng với phong cách tối giản, Pawson tập trung vào việc sử dụng không gian, ánh sáng và vật liệu để tạo ra những công trình tinh tế.
Lời khuyên khi áp dụng phong cách thiết kế kiến trúc tối giản
- Chọn lọc kỹ càng: Mỗi món đồ nội thất hoặc trang trí đều nên có mục đích rõ ràng.
- Tối ưu không gian lưu trữ: Sử dụng tủ âm tường hoặc các giải pháp lưu trữ thông minh để giấu đi những vật dụng không cần thiết.
- Tránh lộn xộn: Thường xuyên dọn dẹp và loại bỏ những món đồ không sử dụng.
- Ưu tiên chất lượng hơn số lượng: Đầu tư vào những món đồ có độ bền cao và thiết kế kiến trúc đẹp mắt.